?در عهدنامهای که به مالک اشتر داد، هنگامی که او را به حکومت مصر گماشت (نامه 53 نهجالبلاغه):
?هرگاه مردم به تو گمان ستم بردند عذرِ خویش را در مورد آنچه که موجب بدگمانی شده آشکارا و روشن با ایشان در میان گذار و بدگمانی آنان را از خود برطرف ساز، زیرا این کار سبب تربیت اخلاقی تو و نیز مدارا و ملاطفت با مردم است، و این بیانِ عذر، تو را به مقصودت در سوق دادن آنان به حق میرساند.
?هرگز مگو که مرا بر شما گماشتهاند، فرمان میدهم و باید اطاعت شوم، زیرا که این کار دل را تباه و دین را سست و بیآبرو میکند و بلا و آفت و از دست دادن نعمت را نزدیک میگرداند.
?پس اقتدار خویش را با ریختن خون حرام تقویت مکن، که این کار پایههای حکومتت را ضعیف و سست میسازد، بلکه آن را نابود کند و به دیگری منتقل نماید.
?از پیامبر(ص) بارها شنیدم که میگفت: «ملتی که حق ضعیفان را از قدرتمندان باصراحت و بدون ترس و واهمه نگیرد هرگز پاک نمیشود و روی سعادت نمیبیند.»
?سبب ویرانی سرزمین تنگدستی مردمان آن است، و مردم شهرها هنگامى تنگدست گردند که حاکمان روى به گرد آوردن مال بیاورند و از ماندن خود بر سر قدرت اطمینان نداشته باشند، و از آنچه مایه عبرت است کمتر سود برند.
?آن کس که شنیدن سخن حق یا پیشنهاد اجرای عدالت به او برایش سنگین باشد، مسلماً عمل به حق و عدالت برایش دشوارتر خواهد بود.
[…] پس، از گفتن سخن حق یا مشورت دادن در عدالت خودداری نکنید، زیرا من خویشتن را آنچنان والا نمیپندارم که بری از خطا باشم و از اشتباه در کارهایم ایمن نیستم مگر آنکه خداوند مرا در کار نفس کفایت کند که بیش از من مالک آن است. (نهجالبلاغه، خطبه 216)
? [اندکی پیش از مرگ پس از آنکه ابنملجم او را ضربت زده بود:]
اگر زنده ماندم، خود اختیاردار خونم هستم، و اگر بمیرم، مرگ وعدهگاه دیدار من است. اگر [قاتل خود را] ببخشم، بخشش موجب نزدیکی من است به خداوند، و [اگر شما ببخشید] برای شما نیکوکاری. پس درگذرید! «آیا دوست نمیدارید که خدا شما را بیامرزد؟» [سوره نور، 22]
به خدا که با مردن چیزی به سراغ من نیامد که آن را نپسندم، و نه چیزی آشکار شد که آن را نشناسم، بلکه چون جویندهی آب به شب هنگام بودم که ناگهان به آب رسد، یا طالبی که آنچه را خواهان است بیابد، و «آنچه نزد خداست برای نیکان بهتر است.» [سوره آلعمران، 198] (نهجالبلاغه، نامه 23)
«صلای بیداری»، فرازهایی از سخنان امام علی(ع) در نهجالبلاغه است. این مجموعه را از این آدرس دریافت کنید.