یک فرد شرکت کننده: نوآم، مردم عادی چگونه باید پندارهای باطل خود را نسبت به دنیا عوض کنند؟ بهترین راه آغاز این کار چیست؟
نوآم چامسکی: خب، شما نمی توانید در اتاق خود بنشینید و تصورات باطل خود را دور بریزید – افراد کمی قادر به این کارند. منظور این است که برخی افراد توانایی آن را دارند و اکثرا ندارند.
معمولا در تعامل با مردم است که شما می فهمید چگونه فکر می کنید، در غیر این صورت نمی دانید چه فکر می کنید. شما چیزهایی را یاد می گیرید که به موضوع آنها علاقمند باشید، و اگر درباره جهان اجتماعی باشد، علاقه شما باید در تغییر آن نهفته باشد، و در این اوضاع و احوال است که شما می آموزید. و شما از راه آزمودن عقاید، شنیدن واکنش دیگران نسبت به آنها، شنیدن چیزهایی که مردم درباره آن موضوع صحبت می کنند، تنظیم برنامه ها، و تلاش در تعقیب این برنامه، و مشاهده نقطه شکست آنها، و کسب تجربه است که چیز یاد می گیرید.
از این روست که دور ریختن پنداره های خام بخشی از سازمان دادن و عمل کردن است. چیزی نیست که شما آن را در یک سمینار و یا در یک اتاق نشیمن انجام دهید – نه اینکه نتوانید ولی این کاری از نوع دیگر است.
مثلا اگر شما نسبت به یونان کلاسیک دچار بدفهمی هستید، شاید دست کم بتوانید در یک کتابخانه درباره آن مطالعه کنید. ولی اگر در تلاش هستید که پنداره های باطل را در مورد زندگی و یا درباره روندهای اجتماعی جاری از خود دور کنید که همواره در حال تغییرند و شما تنها بخش های کوچکی از آن را می توانید ببینید، از این راه ها به هدف نمی رسید. راه آن تبادل و تعامل با مردم دیگر و عمل دسته جمعی نسبت به دلمشغولی های اجتماعی، و الزام تعهد و فعالیت سیاسی است.
(فهم قدرت – برگزیده اندیشه های نوآم چامسکی، نشر رسا، ص۲۰۴)