کدام «خدا» را اجابت می‌کنی؟ (به بهانهٔ آیهٔ ۱۸ سورهٔ رعد)

🔸 سورهٔ رعد، ۱۸: برای کسانی که پروردگارشان را اجابت کرده‌اند، نیکی است. و کسانی که وی را اجابت نکرده‌اند، اگر سراسر آنچه در زمین است و مانند آن را با آن داشته باشند، قطعاً آن را برای بازخرید خود خواهند داد. آنان به سختی بازخواست شوند و جایشان در دوزخ است و چه بد جایگاهی است.

🔸 پروردگار ما دعوت‌هایی دارد؛ مثلاً دعوت به عدالت، نیکی، محبت به مردم، و همهٔ اینها در دل محبت به خودش و دعوت به سوی خودش می‌گنجد. آن کسی که دعوت پروردگارش را اجابت نمی‌کند، در کار اجابت دعوت «خدایان» دیگری است.

🔸 این «خدایان» دروغین که برای بردگان خود دعوت‌هایی دارند، وعده‌هایی نیز به آنها می‌دهند. به هوس همین وعده‌هاست که بردگان ایشان را می‌خوانند؛ اما خواندنی که شایسته و بر اساس حقیقت باشد، تنها از آنِ خداوند است (آیهٔ ۱۴).

مثلاً طاغوتی همچون فرعون، به بردگان خود وعدهٔ امنیت، رفاه و بهره‌مندی از امکانات خاص، مورد توجه قرار گرفتن، و داشتن یک «هویت» معتبر و محترم را می‌دهد. او این وعده‌ها را مشروط به اجابت دعوت‌های خود می‌کند؛ دعوت به اطاعت، بزرگ‌شماری و احترام، تصدیق کردن طاغوت در همهٔ امور و پرهیز از نقد او، تحقیر کسانی که او کوچک می‌شمارد، و کمک در سرکوب کسانی که دشمن می‌داند.

🔸 خوب است که این تصویر قرآن را در چنین مواردی نیز بازخوانی کنیم. کسی که طاغوتی همچون فرعون را می‌خواند، چون «تشنه‌»ای است که دست به سوی آب می‌گشاید، ولی چیزی از آن آب به کامش نمی‌رسد (آیهٔ ۱۴). و روزی که خورشید حقیقت همه جا را روشن کند، کسی که طاغوتی همچون فرعون را به جای پروردگار حقیقی‌اش اجابت می‌کند، «اگر سراسر آنچه در زمین است و مانند آن را با آن داشته باشند، قطعاً آن را برای بازخرید خود خواهد داد»، چرا که «به سختی بازخواست شود و جایش در دوزخ است و چه بد جایگاهی است.» (آیهٔ ۱۸).

🔸 سورهٔ هود، ۹۸: [فرعون] روز قیامت پیشاپیش قومش می‌رود و آنان را به آتش درمی‌آورد، و آن چه ورودگاه بدی برای واردان است.

🔸 پیامبراکرم(ص): چون روز قیامت فرارسد، منادی بانگ کند: «کجایند ستمگران و دستیاران ستمگران: کسی که لیقه‌ای در دوات ایشان گذاشته یا سر کیسه‌ای برای ایشان بسته یا یک بار برای ایشان قلم به دوات زده است، همه را با آنان محشور کنید.»